اجزای تشکیل دهنده خطوط انتقال نیرو

اجزای تشکیل دهنده خطوط انتقال نیرو

خطوط انتقال نیرو، خط انتقالی می‌باشد که در آن از دکل‌ها و تیر‌ها برای نگهداری از کابل‌ها استفاده می‌شود. معمولاً در این خطوط، هوا نقش عایق کابل‌ها را بر عهده می‌گیرد. این روش انتقال کم هزینه و رایج است که وظیفه نگهداشتن کابل‌ها را بر عهده دارد. این خطوط از جنس چوب، فولاد، آلومینیوم، بتن و گاهی اوقات پلاستیک هستند که مسلح می‌باشند. معمولاً کابل‌هایی که در خطوط هوایی مورد استفاده قرار می‌گیرند از جنس آلومینیوم هستند که به وسیله نواری از فولاد در داخل مسلح می‌شوند. کابل‌هایی که جنس مسی دارند، در خطوط انتقال ولتاژ متوسط و ولتاژ پایین و در قسمت اتصال به مصرف‌کننده مورد استفاده قرار می‌گیرند.

انواع خطوط انتقال نیرو

خطوط انتقال هوایی

خطوط انتقال زمینی

اجزای تشکیل دهنده خطوط انتقال نیرو

معمولاً برج انتقال برق از قسمت‌های زیر تشکیل می‌شود.

هادی‌ها

هادی‌ها مهم‌ترین جزء شبکه انتقال می‌باشند که مسیر جریان به وسیله آن‌ها برقرار می‌شود. جنس هادی‌ها از آلومینیوم مس و فولاد است که هر کدام در جایگاه خود مورد استفاده قرار می‌گیرند.

پایه‌ها

خطوط توزیع هوایی روی پایه‌ها قرار می‌گیرند. این پایه‌ها از جنس بتنی، چوبی یا فلزی می‌باشند و باید بتوانند دو نیروی عمودی که شامل وزن سیم و لایه یخ دور سیم می‌شود و نیروی افقی که شامل شمش سیم، فشار و باد می‌باشد را تحمل کنند.

انواع پایه

چوبی

بتونی

فولادی

مقره‌ها

هادی را از بدنه کنسول و پایه‌ها ایزوله می‌کنند. مقره‌ها در انواع مختلفی از نظر اندازه، جنس و شکل وجود دارند که بسته‌به موقعیت خود مورد استفاده قرار می‌گیرند. مقره‌ها باید از دو خواص مقاومت الکتریکی زیاد و استقامت مکانیکی بالا برخوردار باشند.

انواع مقره

سوزنی

بشقابی

اتکایی

مهار

کنسول‌ها و کراس آرم‌ها

این قطعات برای قرارگیری مقره‌ها روی آن‌ها و اتصال به دسته‌ها به‌کار برده‌می‌شوند.

انواع کراس آرم

افقی

عمودی

پرچمی

قله برج انتقال

بخش بالایی برج نگهدارنده را قله برج انتقال می‌گویند. زمین به نوک این قله وصل می‌شود.

بازوی نگهدارنده برج انتقال

این بازو هادی انتقال برق را حفظ می‌کند. اندازه بازوی نگهدارنده به میزان ولتاژ انتقال، پیکربندی و کمترین زاویه تشکیل‌شده برای تقسیم تنش وابسته‌است.

قفسه سینه برج انتقال

قسمتی که بین بدنه برج و قله قرار می‌گیرد به نام قفسه سینه برج انتقال نامیده‌می‌شود.

بدنه برج انتقال

بدنه برج انتقال به بخشی گفته‌می‌شود که از قسمت پایین بازوی نگهدارنده تا بالای سطح زمین کشیده‌شده است. این بخش نقش بسیار مهمی برای ایجاد فاصله مورد نیاز میان هادی خطوط انتقال و زمین دارد.

گروه هادی

وظیفه مهار کابل‌های انتقال نیرو را برعهده دارد.

فونداسیون

با در نظر گرفتن وزن دکل و همکاری مهندسین عمران انجام می‌گیرد.

بررسی یراق آلات خطوط انتقال نیرو

مراحل جابجایی توان الکتریکی را انتقال انرژی الکتریکی می‌نامند. این فرآیند شامل انتقال انرژی الکتریکی از تولید‌کننده به پست‌های پخش است و بیان‌کننده این است که تحویل انرژی الکتریکی به مصرف‌کننده در فضای تقسیم انرژی الکتریکی می‌باشد. نقش یراق آلات انتقال نیرو، در این تقسیم مشخص می‌شود. این یراق آلات و اتصالات نقش مهمی در شبکه انتقال دارند و در هنگام بهره‌برداری باید ویژگی‌های مکانیکی و الکتریکی و خاصیت جابجایی مخصوصی داشته باشند. این اجزا ارتباطی را بین سیم هادی و سیم محافظ با برج از طریق مقره یا به شکل مستقیم ایجاد می‌کنند.

ویژگی یراق آلات، مقاومت مکانیکی بالای آن‌ها می‌باشد؛ زیرا باید به سیم که از لایه‌های آلومینیوم تشکیل می‌شود متصل گردند و دارای شکل‌های متعددی باشند. طراحی این تجهیزات اهمیت زیادی دارد؛ زیرا تحت تاثیر نیروی مکانیکی دائمی قرار می‌گیرند و از طرفی بر اثر شرایط جوی نیرو‌های مختلفی را متحمل می‌شوند. به همین دلیل سیم هایی که عمل انتقال جریان را برعهده دارند به شکل مستقیم و غیر مستقیم با تجهیزات ارتباط پیدا می‌کنند. بعضی از این اتصالات باید بتوانند جریان‌های اتصال کوتاه را متحمل شوند و مانع از آب شدن قطعات گردند.
پس از اینکه این تجهیزات با مقره‌ها ارتباط برقرار کردند و یک زنجیره کامل به‌صورت کششی و آویزی در جهت‌های مختلف ایجاد شد، در این هنگام به آن‌ها نیرو وارد می‌گردد. در نتیجه نیاز است که به گونه‌ای درست شوند که بتواند در همه جهت‌ها جابجایی را انجام دهند.

یراق آلات خطوط انتقال نیرو

به دو دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

یراق آلات شعاعی

این یراق آلات در شبکه شعاعی خطوط پخش پس از جدا شدن از پست پخش به هیچ منبع دیگری اتصال پیدا نمی‌کنند. معمولاً در شبکه‌های روستایی یا جا‌های دور افتاده مورد استفاده قرار می‌گیرند.

یراق آلات خطوط انتقال نیرو پیوندی

معمولاً از این شبکه‌های پیوندی در شهر‌ها استفاده می‌شود. راه‌های پخش این شبکه شامل دو یا چند پیوستگی به مسیر‌های دیگر می‌باشد که نیروی مصرف‌کننده‌ از چندین گذرگاه برای وصل شدن به منبع برخوردار است.

معمولاً از این شبکه‌های پیوندی در شهر‌ها استفاده می‌شود. راه‌های پخش این شبکه شامل دو یا چند پیوستگی به مسیر‌های دیگر می‌باشد که نیروی مصرف‌کننده‌ از چندین گذرگاه برای وصل شدن به منبع برخوردار است.

تاثیر یراق آلات بر عملکرد خطوط انتقال

سیم‌هایی که وظیفه انتقال جریان را برعهده دارند، با تجهیزات یراق آلات به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در ارتباط هستند. بعضی از این اتصالات باید بتوانند جریان‌های اتصال کوتاه را تحمل کنند و از آب شدن قطعات پیشگیری نمایند. همچنین باید شکل و فرم این قطعات حفظ شود تا در زمان اعمال ولتاژ، پدیده‌ای به نام کرونا به وجود نیاید. به همین دلیل طراحان و سازندگان باید توجه زیادی در انتخاب قطعه و مواد تشکیل دهنده آن داشته باشند و مواردی را که در زیر بیان می‌شوند در نظر بگیرند.

مشخصات فنی مناسب

این قطعات بر اساس نوع و کاربردشان باید دارای ویژگی‌هایی مانند مقاومت مکانیکی مناسب، استحکام در برابر خوردگی، هدایت الکتریکی مورد نیاز، شکل مناسب و نداشتن برجستگی‌های زائد و مشخص باشند. مواردی مانند تولید آسان، نصب آسان، امکان جابجایی و قیمت تمام‌شده باید در انتخاب یراق آلات مد نظر قرار بگیرند.

انواع اتصالات

هنگامی که یراق آلات را تقسیم‌بندی می‌کنیم، دسته‌ای که باید در آن رفتار مکانیکی مد نظر قرار بگیرد را می‌توان به ۲ گروه تقسیم کرد.

یراق آلات آماده نصب

این دسته از یراق آلات بلافاصله در مکان مصرف مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر خواص مکانیکی این یراق آلات در کارخانه مشخص گردد، در محل مصرف خواص آن هیچ تغییری نمی‌کند و رفتار این قطعه در مکانی که مورد مصرف قرار می‌گیرد با رفتار آن در محیط آزمایشگاه فرق چندانی ندارد.

یراق آلات نیمه آماده

در این گروه به‌دلیل اینکه قسمتی از مراحل ساخت در محل مصرف انجام می‌گیرد، رفتار مکانیکی قطعه به سبب وجود تفاوت‌های اجرایی در زمان نصب دچار تغییر می‌شود.
نخستین گروه تقریباً همه اتصالات زنجیره‌ای مقره را در بر می‌گیرد و دسته دوم اتصالاتی را در بردارد که برای رسیدن به شرایط مطلوب، باید تحت پرس یا پیچش قرار بگیرند و در آن‌ها تغییر شکلی ایجاد شود. اتصالات گروه دوم عموماً برای هادی‌ها کاربردی می‌باشند و فرآیند نهایی که در محل مصرف روی آن‌ها انجام می‌گیرد، به صورت قطعی بر رفتار مکانیکی آن‌ها تاثیر می‌گذارد. هر دو گروه از نظر تولید از متد‌های تقریباً مشابهی پیروی می‌کنند؛ اما حساسیت گروه دوم بالاتر است که باید در تولید و نصب آن دقت و نظارت لازم را انجام داد.

روش‌های عمومی تولید

برای تولید یراق آلات از روش‌های متفاوتی استفاده می‌شود که در اینجا به بعضی از این روش‌ها اشاره می‌کنیم.

برش

در این روش شمش‌های ورق یا میله‌ای بریده می‌شوند. این کار را نیز می‌توان به شکل سرد یا گیوتین یا اره یا به شکل گرم با هوا برش زد.

ریخته‌گری

در این روش قطعات از راه ذوب ماده اولیه و ریختن آن در داخل قالب تهیه می‌گردند که این روش از راه‌های متفاوتی انجام می‌شود. متداول‌ترین آن ریخته‌گری در ماسه و ریخته‌گری تحت فشار می‌باشد.

پرس داغ یا فورجینگ

این روش برای قطعات با ابعاد کوچک انجام می‌گیرد؛ به این صورت که شمش فلز یا آلیاژ تا یک درجه حرارت معینی در کوره داغ شده و سپس در قالب ریخته می‌شود و تحت فشار ضربه سنگین پرس شکل پیدا می‌کند. پس از سرد شدن پرداخت روی آن انجام خواهد گرفت.

پرداخت با ماسه و ساچمه

باید روی قطعات ساخته شده از روش ریخته‌گری یا پرس داغ به‌دلیل ناهموار بودن سطح بیرونی، پرداخت انجام گیرد. این عمل از طریق پاشیدن ساچمه و ماسه‌های ریز و به خصوص با فشار زیاد روی آن انجام می‌شود که نتیجه سطحی صاف و هموار می‌باشد.

عملیات حرارتی

راه‌های مختلفی که برای تولید مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توانند رفتار مکانیکی قطعات را تحت تاثیر قرار دهند که به‌وسیله عملیات حرارتی می‌توان این رفتار مکانیکی را تغییر داد. این عملیات حرارتی عبارت است از گرم کردن و سرد کردن برش فلزی در فضایی که در آن حرارت و زمان تحت کنترل است. این فضا می‌تواند هوا، آب یا روغن‌های متفاوت باشد.

پرداخت کاری

به عملیاتی که برای تکمیل شکل انتهایی قطعه به کار می‌رود و قسمت‌های اضافی آن را پاک می‌کند پرداخت کاری گفته می‌شود که این کار معمولاً با ماشین‌های ابزار، ماشین تراش، سنگ زن و سایر روش‌ها انجام می‌گیرد.

پرس سرد

شبیه پرس داغ است؛ اما فلز به شکل سرد پرس می‌شود. در این روش تنها قطعات کوچک قابل تولید هستند.

جوشکاری

برای اینکه دو قطعه فلز همنوع به یکدیگر متصل شوند، جوشکاری با روش‌های متعدد انجام می‌گیرد که متداول‌ترین آن‌ها جوشکاری زیر پودر است که مختص فلزات سنگین می‌باشد و جوشکاری با فلزات خنثی که برای فلز‌های سبک کاربرد دارد. معمولاً اتصالات جوشی روش مناسبی برای به کار بردن در خطوط انتقال نیرو نیستند و باید حتی المقدور از آن‌ها دوری کرد. در صورتی که مجبور به استفاده از این روش شده‌اید، بهتر است از روش جوش گرم استفاده نمایید.